Halk arasında sara hastalığı olarak bilinen epilepsi, beyinde bulunan sinir hücrelerinde anormal elektriksel aktivite dalgalanmaları sonucu bilinç kaybı gibi tekrarlayan nöbetlere neden olan beyin rahatsızlığıdır. İki veya daha fazla nöbet geçirilmesi epilepsinin tanısı olarak değerlendirilir. Epilepsi (sara hastalığı) kalıtsal bir hastalık değildir.
Genellikle ömür boyu sürebilen bir hastalık olan epilepsi, ilaçlar, teknolojik cihaz tedavisi, gerektiğinde ameliyat ve diyet değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir.
Epilepsi krizlerinin değişik çeşitleri vardır. Bunlar basit parsiyel nöbet, jeneralize nöbet ve kompleks parsiyel nöbet olarak sıralanabilir. Epilepsi hastasının ne tür nöbet geçirdiğinin bilinmesi önemlidir. Zira bu durum hastada hangi epilepsi ilacının daha etkili olacağı konusunda yol gösterir. Epilepsi türlerinin farklılığı tutulan beyin bölgeleriyle ilişkilidir. Bir hastada birden fazla nöbet türü görülebilir.
Epilepsi Neden Olur?
Epilepsi vakalarının büyük bir bölümünde kesin neden belirlenemezken, nedeni saptanabilen epileptiklerde ise sinirleri uyaran durumlar, doğumsal anomaliler, doğum travmaları, kafa travması, beyin damar hastalıkları, tümörler, beyin iltihapları ve aşırı alkol tüketme.
Epilepsiye sebep olabilen nedenler şunlardır:
Demans
Yaş
Kafaya alınan darbeler ve travmalar
Nörolojik sebepler
İnme ve diğer damar hastalıkları
Beyin tümörü
Aşırı alkol ve uyuşturucu kullanımı
Down sendromu gibi genetik faktörler
Epilepsinin en sık görüldüğü dilim; 20 yaşından önce özellikle de ilk üç yaş içinde ve ergenlik çağına yakın zamanlardır.
Epilepsi Nasıl Teşhis Edilir?
Epilepsi beynin elektriksel aktivitelerinin dengesiz hale gelmesi ile tekrarlayan nöbetlere neden olan,ani ve senkronize elektrik enerjisi patlamaları nedeniyle kişide bilinç, hareket veya duyuyu kısa süreliğine etkileyen bir hastalıktır. Teknik olarak, bilinen tıbbi bir durumdan kaynaklanmadığı senaryoda (alkolün bırakılması veya kan şekerinin düşmesi gibi) iki veya daha fazla nöbet geçirilmesi epilepsi hastası olunduğunun göstergesi olarak kabul edilir.
Epilepsi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Epilepsi hastalığının tedavisi ilaç ve cerrahi olarak uygulandigi bilinmekle birlikte bazı Doğal tedaviler de (hacamat gibi) nöbetleri azaltmaktadır. Epilepsi tedavisinde en önemli husus epilepsi nöbetleri durdurmak için seçilen ilaçların düzenli ve dikkatli kullanımıdır. Hekimin verdiği ilaçları düzenli ve dikkatli kullanan her beş hastanın dördünde nöbetler durur.
Tedavi bazı hastalar için ömür boyu sürerken çocukluk çağında başlayan bazı nöbetlerde ise tedavinin 15-20 yaşlarına kadar sürdürülmesi yeterli olabilir.
Tedaviye genellikle tek bir epilepsi ilacı ile başlanır. Doz yavaş yavaş artırılır. Verilen ilacın yetersiz kaldığı durumlarda ise ikinci bir ilaç tedaviye ekledir veya ilaç değiştirilebilir. Bununla birlikte ilacın yan etkilerini izlemek için belirli aralıklarla hastanın kan tahlilleri incelenir. Epilepsi ilacının en sık görünen yan etkileri şu şekilde sıralanabilir;
Uyku etkisi
Baş dönmesi
Dengesizlik
Epilepsi bazı tipleri dışında süreklilik arz eden bir hastalıktır. Nitekim bazı hastalar için ilaç tedavisi yaşam boyu gerekli olabilir. Hastanın bir nöroloji uzmanı tarafından düzenli olarak takibi elzemdir.
Epilepsi öldürür mü?
Özellikle uzun nöbetler, kalıcı beyin hasarına veya ölüme yol açabilen acil tıbbi durumlardır. Nöbetlere sebep olan epilepsi vakalarında doktor kontrolünde epilepsi ilaçları kullanmak büyük önem taşır.
Epilepsi nöbeti uyurken olur mu?
Epilepsi nöbetleri bazı kişilerde uyurken, uykuya dalarken veya uyanırken meydana gelebilir. Gece nöbetleri olarak da adlandırılan uyku nöbetleri genellikle kısa sürer. Gece nöbetleri ani sarsıntı hareketleri, garip duruşlar veya kol ya da bacak hareketleri, yüksek sesle ağlama veya çığlıklar ve uyku sırasında dolaşmayı içerebilir.
Epilepsi nöbeti geçirdikten sonra kişi neler hisseder?
Epilepsi nöbetleri ağrılı olmayan, birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren nöbetlerdir. Nöbet geçirdikten sonra birkaç saat süre ile yorgun ve kafa karışıklığı içinde olunabilir. Kimi durumlarda kişi nöbet geçirdiğini ya da nöbetten hemen önce olanları anımsayamayabilir.